Halka arz ne anlama gelir?
Bir şirketin bist'de işlem görebilmesi için sermaye piyasası kurulu tarafınca halka arz izahnamesi onaylanması şirketlerin halka arz işleminin tamamlanması gerekmektedir. Halka arz, payların çok sayıda ve önceden meçhul yatırımcılara çağrı ve duyuru yoluyla satışı olarak bilinebilir.
Halka arz, kapital piyasası vasıtalarının satın alınması için her türlü yoldan meydana getirilen genel bir çağrıyı ve bu çağrının devamında gerçekleştirilen hisse satışı olarak tanımlanmaktadır. Halka açılma sürecinde şirketler için en zor aşama karar aşamasıdır. Halka açılmaya karar verildikten sonraki aşamalar daha kolaydır. Bir şirketi halka arz kararı vermeye yönlendiren birbirinden farklı koşullar bulunmaktadır:
• şirket, büyümesini halka arz yoluyla finanse etmeyi tercih edebilir.
• şirketin rakiplerinin halka aleni şirketler olduğu durumlarda, halka aleni şirketlerin finansal açıdan
Daha sağlam olduğu algılaması, rekabette halka kapalı şirketler için dezavantaj yaratabilir.
• girişim sermayesi yatırım ortaklıkları efsuntüp belirli bir aşamaya getirdikleri şirketleri halka arz
Etmek üzere kârını realize etme yolunu seçebilirler.
• şirket, çalışanlarını motive ve teşvik etmek amacıyla hisse bazlı performans planlarını kullanabilir.
• şirket, halka arz sonrası kendine iktisat sayfaları ve medyada daha fazla yer bulur, yatırımcılar
Ve finansal kurumlar nezdinde kredibilitesi artar
Istek toplama yöntemi veya borsada satış yönteminden bir tanesi ile halka arzı tamamlanan şirket borsa istanbul'da işlem görmeye adım atar. Bu vakitçten sonrasında halka açık olan şirketlerin yerine getirmek oldukları mükelleflükler vardır. Bu mükelleflüker, bağımsız kontrol, kar hisseımı dağıtma, kamuyu tenvir, yatırımcı ilişkileri bölümü kurulması gibi yükümlülüklerdir.
Halka arz işlemi tamamlanan şirketler akabinde paylarının borsa istanbul piyasalarında işlem görmesi için, borsa istanbul kotuna/ kaydına alınırlar.
Bu süreçten sonrasında ilgli şirketlere ilişkin pay payları yatırımcılar tarafından alınıp satılabilir. Alım satımlar sonrası arz ve talep dengesine nazaran fiyat belirlenir ve işlemler devam eder.
Halka arz şekilleri nelerdir?
Aile şirketleri yada bir kaç ortağın bulunmuş olduğu şirketler, yukarıdaki sebeplerden biri yada birkaçını göz önüne tutup halka açılmayı düşünüyorsa, kullanabileceği birkaç metod vardır ve genellikle bir danışman aracı kuruluş kullanıldığından, aracı kuruluşun hazırlayacağı öneriler arasından, şirket yönetimi en uygununu seçecektir
Sabit fiyatla istek toplama yöntemi, bu metodda şirket ortakları yapılmış olan önfizibilite çalışmaları ışığında belli bir fiyat ve arz edilecek hisse miktarı belirlerler. Bu alakalı yatırımcı grubuna sunulur ve isteyen kişilerden talepleri toplanır. En sonunda hisselerin karşılığını yatırmış olan yatırımcılara pay senetleri dağıtılır. Bu metodda aracı kuruluş ancak yatırımcılar ile şirket içinde elçilik görevi görebileceği benzer biçimde, bu halka arzı kendisi de üstlenebilir (underwriting). Underwriting anlaşması çerçevesinde arzı kendisi üstlenen bir aracı kuruluş, hisselerin tamamını satmayı taahüt eder. Eğer satamadığı senet olursa, bu durumda satılamayan kısmı kendisi almakla mükelleftir.
Halka açılacak senetler, sermaye arttırımında ortakların rüçhan haklarının kısıtlanması kanalıyla (şirket yapmayı düşündüğü bedelli kapital artırımına mevcut ortakların kullanım haklarını ksıcaklıktlar ve primli fiyattan bu tutarlar halka arz edilir) olabileceği gibi, ortakların hisseından satılması yöntemiyle da olabilir.
Fiyat teklifi alınması yöntemi, bu metodda şirket belli bir taban limitin altında olmamak koşuluyla senetler için öneri edilen fiyatlar alınır ve nihai karara gore hisseler satılır.
Bir başka metod ise, gelişmiş ülkelerde sıkça kullanılan, senede dönüştürülebilinen tahvil ihraç etme yoluyla (convertible bonds) olabilir. Burada, şirket yatırımcılara tahvil ihraç eder ve bu tahvilde, tahvil sahibine önceden belirlenen bir fiyattan hisse senedi alma hakkı verilir. Eğer tahvil sahibi (bondholder) ileride oluşacak konjektürde fiyatı müsait bulursa tahvilini pay senediyle değiştirir.
Halka arzın şirket ve mevcut ortaklarına faydaları;
öncelikle halka arz bir finansman yöntemidir.
şirket aktiflerinin finansmanında borç finansmanının bilakis uzun vadeli ve bir ürem yükü getirmeyen bir kaynaktır.
Halka arz geliri ile şirket ucuz bir kaynak ile büyüme ve gelişimine hız verebilir.
Etkinlik gösterdiği sektörde pazar hisseını artırma imkanına ulaşır.
Halka oluşturulan bir şirket iyi bir performans yakaladığında şirket ortakları ile birlikte prestij kazanır.
şirket borçlanması daha müsait koşullarda gerçekleşir.
Piyasa fiyatı belli olması nedeniyle şirket pay senetleri güvence olarak gösterilebilir.
Dış kaynak ihtiyacı çok daha rahat ve ucuz sağlanabilir.
Halka arz ile beraber hisse senetleri piyasasında oluşan fiyat ile birlikte şirketin değeri şeffaf bir şekilde ölçülmüş olmaktadır.
Ek olarak halka arz ile birlikte şirkete özkaynak girişi olduğu için mali yapı güçlenmekte aktifin finansmanında borçların hisseı azalmaktadır.
Bu tarz şeylerin yanı sıra halka aleni bir şirket tanınmayı artırır ve ticari ilişkide bulunmuş olduğu şahıs ve şirketlere güven verir.
Yorum Gönder