Endeksler borsada işlem bulan şirketlerin çeşitli kriterlere gore sınıflandırılarak yeni bir veri grubu oluşturulmasıdır. örneğin, borsa istanbul'da muamele kabul eden 568 şirket içinde kimya sektöründe faaliyet gösteren şirketler gruplandırılarak onların verilerinden "xkmya" isimli endeks oluşturulmuştur. Bu tür endeksler değerlendirme ve ölçümlerde piyasa düzenleyici ve oyuncularına yardımcı olmak için oluşturulmuştur.
En popüler endeks ise "ulusal-100 endeksi" adı verilen ve 568 şirket içerisinde en çok muamele gören ilk 100 şirketin oluşturduğu endekstir. 100 şirket periyodik olarak değişir. Borsa ile alakalı okuduğumuz duyduğumuz haberlerde çoğu zaman ulusal 100 endeksi verileri kullanılır. Yani borsa düştü terfi etti şeklindeki haberlerde düşen yada yükselen milli 100 endeksi'dir. Yeniden aynı mantıkla ulusal 50 ve milli 30 endeksleri de mevcuttur. şirketlerin sektörleri ve illerine gore sınıflandırılarak oluşturulmuş 52 endeks vardır. Bist 100 endeksini aşağıdaki grafikte günlük, aylık ve senelik olarak inceleyebilirsiniz.
Endeks iyi mi hesaplanır?
Her ülkenin borsasında farklı çeşit endeksler vardır. Endeksler temel olarak, içinde bulunan hisselerin sektörlerine göre ayrıştırılmıştır. Hepimizin bildiği ve çoğunuzun yakından takip etti ABD dow jones endeksi, en efsunk 30 sanayi hissesinin ağırlıklı ortalamasından oluşmaktadır. Endeksin içinde hisselerin değer kazanıp kaybetmelerine gore endeksin fiyatı oluşmaktadır.
ülkemizde, borsa istanbul da, eski ismiyle imkb de, bist 100 endeksi (imkb 100 endeksi), bist 30 endeksi (imkb 30 endeksi) ve bist 50 endeksi (imkb 50) endeksleri vardır. Endekslerin yanlarında yazan rakamlar içerisinde kaç tane hisse bulundurduğunu belirtir. örneğin, bist 100 endeksinde 100 tane farklı hisse senedi bulunmaktadır. Endekslere pay dahil etme ve çıkarma işlemleri belirli dönemlerde muayyen kriterlere göre borsa istanbul tarafından yapılmaktadır. Borsa istanbul da muamele kabul eden hisselerde yeni bir uygulama olarak üç farklı hisse grubu bulunmaktadır. Bunlar; a grubu pay, b grubu hisse ve c grubu hisselerdir.
Ek olarak yukarı da açıklandıği gibi sektörel endekslerde bulunmaktadır. Imkb 10 banka endeksi, en likit 10 banka hissesinden oluşmaktadır. Imkb kurumsal idare endeksi, imkb ikinci ulusal endeksi, vb.
Yurtdışında da aynı mantıkla endeksler oluşmaktadır. Nasdaq endeksinde teknoloji şirketleri bulunmaktadır. Dax endeksi almanya'nın gösterge endeksidir.
Yorum Gönder