Teknik çözümleme nedir?
Iş yaşamında en kısa vakit dilimi içinde, en iyi zamanlamayı yaparak, en iyi sonucu elde edebilmek çok zor olsa gerek. Finansal piyasalarda teknik analiz yöntemini kullanarak en iyi zamanlamayı yaparak en kısa zaman dilimi içinde en iyi kararı elde etmek olası olabilir mi? Iyi bir teknik analizciysek “ne kadar çok zamanımız olursa, o denli fazla getiri elde ederiz” demek yanlış olmayacaktır. Kısacası teknik analiz yöntemi zamana karşı uçurumışta en iyi yöntemdir. Vakitında, en iyi kararı, en kısa müddette yakalamaktır, zamanlama her şeydir.
Finansal piyasalarda bir pozisyonu açtıktan en kısa vakit sonunda kar edebiliyorsak, bu efsunk bir başarıdır. Başarılı pozisyon açmak ve kapatma vakit aralığımız ne kadar kısa ise o denli çok para kazanırız diyebiliriz.
Bunu da ancak teknik çözümleme ile yapmak mümkündür.
öncelikle yatırımcı veya uzman profilini bilmelidir.
Yatırımcı hangi vadeci bulunduğunu bilirse en efsunk sıkıntı çözülmüş demektir.
Gmeşhurk trade mi (alım-satım) yapıyorsunuz?
O zaman bigün içinde piyasalarda oluşan en minik fiyat hareketini bile çok fakat çok yakından izlemelisiniz.
Gün içinde işlem yapıyorsanız, öncelikle grafiklerinizi 5 dakikalık periyotlardan 20 dakikalık, 60 dakikalık, 2 saatlik ve 1 seanslık grafıklerin ne durumda bulunduğunu görerek hareket etmelisiniz. Grafik imajlerinizi bu periyotlara nazaran ayarlamalısınız.
şayet ‘ben alıp beklerim, uzun vadeciyim’ derseniz onun için dahi bir zaman aralığı ve grafik düzeni vardır. Ama ‘warren buffet uzun vadede alıp kazanmış’ diyerek 2, 3, hatta 5 sene beklerim ama para kazanırım derseniz, yanılabilirsiniz. Girişte de açıklandıği şeklinde her şey zamanlamadır.
örneğin, 2000 yılında bist 100 endeksinden bir hisse alıp kenara attıysanız hisseniz sadece 4.5 sene hatta 5 sene sonra almış olduğunız maliyet noktanıza gelmiştir. şu demek oluyor ki kısacası 4.5-5 sene bekleyip kar edemedeğinizde uzun vadeli yatırım demek yanlış olacaktır.
Başka bir örnek daha vermek gerekirse, 2003 seneı ortalarında hisse senedine yatırım yapan birinin 1.5 yıl nihayetinde yüzde 100 para kazanmış olduğunu görmekteyiz. “peki bizler en iyi zamanlamayı iyi mi yapabiliriz?” diye sorduğumuzda, teknik çözümleme bu sorunun cevabını verebilecek en iyi metot olarak karşımıza çıkmaktadır.
Teknik analiz
Geçmişte oluşmuş fiyat hareketlerinin gelecekte de oluşabileceği faraziyeı üzerine çalışan bir çözümleme yöntemidir.Finansal piyasalarda fiyatlarda yada muamele miktarında olup biten değişmelerin grafiklerin oluşturduğu şekillerle (formasyonlar) açıklanması ve trendlerin son durumu ile geleceğe yönelik trend belirleme aracıdır, diyebiliriz.
Teknik analiz, yalnızca fiyat hareketlerinin dikkate alındığı bir çözümleme yöntemidir.
Geçmişi ise, 1700’lü yıllarda japon pirinç tacirlerinin günlük pirinç alış satışlarını bir düzen arasında işlemleri ile ortaya çıkmıştır.
Adeta gmeşhurk işleyen hareketlilikte alış-satış, hacim-günün en düşük fiyat seviyesi, en yüksek fiyat seviyesi ve günün kapanışı olarak belirlemeleri bugunkü teknik analizin ilk temellerini oluşturmuştur.
Organik olarak ki gmeşhurk oluşan bu fiyat hareketlerinin raporları sonradan kağıda çizgisel bir şekilde dönüştürmeleri neticesinde ilk teknik çözümleme, grafikler ortaya çıkmış ve cevabında 1900’lü yılların başında Amerika’li charles dow bu çizgisel grafikleri bir düzene koyarak dow teorisini çıkartmış ve ardından bu fiyat hareketlerinden trendleri çıkartmıştır.
Teknik analiz şirketlerin bilançolarını diğer finansal enstürmanların, paritelerin, tahvillerin, emtiaların, temel gerekçelerinin neler olduğu veya değiştiğini ya da ekonomik verilerin ne yöne gittiğini dikkate almaz ve zaman zamanda önemli olmadığını işleyişi arasında isabetli tahminleri ile kanıtlamaya çalışır. Naturel olarak ki amacı bu değildir, amacı tamamen piyasa fiyatlamalarından ve dalgalanmalardan yararlanmak ve kazanç sağlamaktır.
Biraz bu bakış açısı diğer anali yöntemlerini dikkate almamak ve dışlamak benzer biçimde gözükse de her analiz yönteminin kendine özgü özellikleri, kriterleri vardır ve kanıtlanmıştır.
Dow teorisi
Wall street journal’ın ilk editörü olan charles dow’un düşünceleri çağdaş teknik çözümleme temellidir. Bu düşüncelerin temelinde 3 ana düşünce yatmaktadır:
Fiyatlar piyasadaki güçlerin kapsamlı bir yansımasıdır. Verilen herhangi bir zamandaki tüm piyasa detayları ve piyasadaki güçler fiyatlara yansır.
Trendlerin geri dönüşünü tespit etme odaklı bir yöntem olduğundan, bir pozisyona giriş vakitını saptamak teknik analizle çok daha kolaydır.
Fiyat hareketleri vakit arasında kendini tekrarlar.
Teknik çözümleme niçin ancak çizgileri dikkate alır?
çünkü aslına bakıldığında trendleri gerçekleştiren güç, temel gerekçeler, grafiklere trend olarak yansır der. Bir yerde arz yada talebin yansıması grafiklerde kendini göstermektedir. Teknik analize göre bu veriler trend ve formasyonlar olarak yansır. Teknik analist ise bu durumdan çıkarımlar yaparak bir şeylerin olacağını, olmakta bulunmuş olduğunu veya bulunmuş olduğunu görmüş olduğunü söyler. Fiyatlar oluşma aşamasındayken grafik ve fiyat hareketleri ile söyler.
Her bir fiyat dalgalanmasının bir anlamı ve bir temel öne sürülen sebebi ne olursa olsun vardır, ama teknik bu nedenlere bakmaz, asıl teknik analizin içinde bulunduğu durumun neyi ifade ettiğini, trendin durumunu ve trendin bir sonraki adımını yüksek yüzde ile belirlemeye çalışır.
Bundan dolayı teknik çözümleme temel analizin her zaman ne yapmak istediğini çizgilerin (grafiklerin) hareketlerinde, trendlerinde ve o trend hareketinden o anda istifade etmek için arar. Fiyat hareketini sorgular veya trendin içinde olarak ‘niçin terfi etti, neden düştü?’ demez. Ancak fiyat hareketinden faydalanmaya çalışır. Doğal ki finansal piyasalarda yatırımları olanlar, para kazanmak için mi bulunurlar, yoksa serüven aramak için mi? çoğunlukla maalesef yatırımcılar ayrımına varmadan, bilinç altında macera aradıklarının farkına, birikimlerini kaybettiklerinde varırlar.
Teknik analistin tüm dikkati, fiyat hareketlerine, trendlere, senedin arz ve talebi ile grafiklere odaklanmıştır. şirketin (borsa), emtianın (gerçek sektör), ülkenin (pariteler) temel gerekçeleri değil fiyat hareketleri ve trendleri, performansları önemlidir.
Her ne kadar bir falcılıkmış havası estirilse de, bir çeşit kehanetmiş şeklinde bakılıyor olsa da, teknik analiz aslına bakarsak olacak olanı diğer araştırma şekillerinden çok, yüksek yüzde ile söyler. Iyi bir teknik çözümleme aslına bakarsanız bunu söylemelidir.
Teknik analiz, bununla beraber geçmiş veriyi, bugün olmakta olanı yorumlayarak olası gelecekleri tahmin etmeye çalışmaktadır.
Teknik çözümleme’in avantajları
Temel analizden çok daha az bilgiye ihtiyaç duyulur.
Bir teknik yatırımcı fiyatlardan ve işlem hacimlerinden gerekli bütün detayları edinebilir.
Teknik çözümleme yapmak için şirketin (borsa), emtianın (reel sektör), ülkenin (pariteler) fiyat hareketleri ve trendlerin performansları önemli olduğu benzer biçimde, gün içindeki fiyat hareketlerini yayınlayan grafikler kullanılır.
Grafik türleri
çubuk grafikler
çizgi grafikler
Nokta ve şekil grafikleri
Mum grafikleri
ülkemizde ve dünyada en fazlaca çubuk (bar charts) grafikler kullanılarak teknik çözümleme yapılmaktadır. çubuk grafikler; senedin gün arasında gördüğü en yüksek ve en düşük alım satım fiyatı ile kapanış fiyatını ve averajını içeren gmeşhurk çizilen çubukların bir araya gelmesi ile doğar.
Teknik analiz Türkiye'de son 15 senedir kullanılan bir çözümleme yöntemi olmuştur. Teknik çözümleme bir geleceği kestirme yöntemi ve yüksek yüzdeli tahmin üzerine yoğunlaşılarak yapılan bir analizdir.
Teknik analizin gayelarından en önemlisi ve teknik analizi farklı kılan yön, piyasanın dengelerinin ne yönde değişmekte bulunmuş olduğunu tahmin etmek ve içinde bulunulan trendi belirleyebilmektir.
Fiyat değişimlerine, muamele hacimlerine bakıp değerlendirerek, dönüşlerin gerçekleşme muhtemellığının yüksek olduğu seviyeleri tespit etmeye çalışır, formasyonlar (grafiksel şekilleri) dikkate alır, piyasada geçmişte oluşan fiyat verilerini dikkate alır.
Fiyat hareketleri grafikleri üzerinde istatistik ve çizgi çalışmaları yapılır ve fiyatların ne yöne gitmekte olduğu, trend tespiti, hangi fiyat seviyelerinde yükseliş ya da düşüşler olduğu, fiyat duraklamaları ve ardından geri dönme muhtemellığının arttığını tespit edilmeye çalışılır.
Teknik çözümleme şekilleri
Akımlar (trendler)
Fiyat grafiklerinde oluşan yükselen ve alçalan tutarların takibine dayanan yöntemdir.
Yükselen akım (yükselen trend)
öncelikle doğru olan iki dip tespit edilmelidir.
Bu dipleri destekler bir önceki fiyat dalgalanmasının neyi bizlere işaret ettiği çok önemlidir. Formasyolar, dip formasyonları, akümilasyon toplama safhası çok önemli indikatör olacaktır. Yani bundan önceki fiyata dalgalanması neyse, bir sonrakini tahmin etmemiz işimizi kolaylaştıracaktır.
Fiyat hareketlerinin tespiti için yükselen trendde ilk dip ve yükselen trend çizmek için ikinci dip fakat ikinci dip birinci dip üzerinde olmalıdır. (yukarıda anlatım ettiğimiz üzere bir formasyon tespiti işimizi ve tahminimizi çok yükseltecektir.)
Fiyat dalgalanması sonucu düşüyorsa ancak önceki dip üzerinde kalıyorsa, destek bölgesinden geri dönerek yükselmeye başlıyorsa, yükseliş trendinin - akımının sürdüğü bellidir esasen.
Yükselen trend tespitinde öncelikle dip dönemini bulmak önemlidir. Dip sürecinde çok önemli dönüş formasyonları dikkat çeker.
Yükselen trend başlangıç aşamasında öncelikle,
çift dip formasyonu
Ters omuz baş omuz formasyon
Yassı taban formasyonu
üçlü dip formasyonu
çanak formasyonu
Bu formasyonların yukarı geçilmesi ile yükselen trend ismim atmıştır artık. Akım trend çizgileri tespit edildikten sonrasında diplerin oluştuğu bölgelerde almak, zirvelerin yapıldığı yerlerde ise satmak doğru karar olacaktır.
Düşüş trendi akımı
Fiyatlar devamlı bir halde aşağı doğru dalgalanır. Arada sırada küçük yükselişler olsa bile genel akım aşağı doğrudur. Satış fırsat formasyonu tespit ettiyseniz bulursunuz, akımda tepe noktaları birbirinden aşağıda kaynaklanır (son olarak tepe aşağıdadır).
Düşüş trendi başlangıç aşaması,
çift tepe
Omuz baş omuz
üçlü tepe
Ada dönüş (ters çanak)
Elmas formasyonu (çok rastlanılmamakla birlikte oluşurlar)
Akım süreklilık formasyonları
Yükselen trend arasında diplerde oluşan formasyonların peşinden yükseliş ismim atmıştır ve akabinde grafiklerde yükselen akımın (trendin) devam edeceğini yayınlayan fiyatlamalar, formasyonlar oluşur ve bu tespit gerçekten her teknik analistin bildiği ve bilmesi ihtiyaç duyulan uçurumı yol arasında bulunulan trendin akımının nasıl sonuçlanacağını gösteren formasyonlardır (şekillerdir).
Yükselen trendin devam edeceğine dair işaretler,
Flama formasyonu
Bayrak formasyonu
Yükselen üçgen formasyonu
Alçalan takoz
Dikdörtgen
Alçalan trendlerde akımın devamını işaret eden süreklilık formasyonları ise
Ters flama
Ters bayrak
Alçalan üçgen
Yükselen takoz
Yardımcı göstergeler (indikatörler)
Enstrümanın fiyat hareketlerini esas alarak geliştirilmiş göstergelerdir. Aslen fiyat ne ise yardımcı gösterge de sonradan ayak uydurur. Kısacası, fiyat ne ise indikatör de odur. çok fazla indikatör kullanmak iyi birşey değildir daha çok kafa karıştırabilir. Tabi ki size en fazla uyan yardımcı göstergeyi en fazla 2-3 adet olmak üzere belirledikten sonra daha isabetli işlemler ve başarılı işler yaptığınızı göreceksiniz.
Yalnız, yatırım yapılan enstrümanın uyumu için zirveler ve diplerin oluştuğu seviyeler, grafikte üstte fiyat ile ahenkli olup olmadığı önemlidir. Ahenksiz ise hangi trend içindeyse müspet yada negatif uyumsuzluk olarak tespit edilir ve buna göre yükselişin reel olup olmadığı tespit edilir. Yatırım buna göre yapılır veya satılır. Grafiklerde bolca değinmeye çalıştık.
öteki ise yükselen yada düşen trendin gücü mevzusunda bizlere en önemli ipucunu momentum verir, adeta hissenin trendinin gücünü yanstır.
Daha 70’e yakın indikatör vardır ancak bunlarda temel ilke derhal derhal aynıdır. Bundan dolayı muamele kütlesi indikatöre zirvelerin ve diplerin bununla birlikte formasyonların son aşamalarının tespitinde işlem kütlesi indikatörü önemli yer meblağ.
Bir de average true range (yaklaşık günlük salınım aralığı) günlük yüzde aralığı önemlidir.
Piyasalar düzgüsel şartlarda hemen derhal belli yüzdelerde bindelerde hareket etmektedirler, normal piyasa şartları arasında isabetli tahmin yaparken bu aralıkları bilmek bize çok önemli avantaj getirecektir. Aşırı dalgalanmalarda dahi nereden alış nereden satış gelebileceğini gösterebilir.
Hareketli ortalamalar (moving averages)
Iniş yada çıkış akımları değişmek üzere olup olmadığına ve akımın sürekliliği arasında yardımcı ve direnç noktalarının nerelerde oluşabileceğine dair bilgi veren bir yöntemdir. Pay senedi tutarlarının belli bir süre içinde aldığı değerlerin toplanıp gün saysıcaklıkna bölünmesi ile elde edilir. Hareketli denmesinin nedeni ise hesaplanması için eklenen her yeni güne mukabil en eski günün fiyatının devreden çıkarılması veya etkisinin azalmasıdır. Son birkaç gmeşhurk fiyatın belli gün saysıcaklıkna göre hesaplanmış bir hareketli ortalama ile karşılaştırılması fiyatların akım içerisindeki hareketleri hakkında önemli ipuçları verir.
Macd
Macd indikatörü esas olarak trendleri özetlemek gerekirse fiyatlarda oluşan çıkış veya iniş akımlarını inceler. Grafikler üzerinde iki hareketli ortalama uygulanır. Hareketli ortalamalar arasındaki ilişkiler incelenir. Bu ilişkilere bakılırsa al veya sat kararları verilir.
Rsi – (göreceli güç göstergesi)
Rsi, çoğunlukla 70 ile 30 değerleri içinde hareket eder. 70'in üzerinden aşağı inerken sat komutu oluşur. Fiyat ile indikatör arasındaki ahenk reel trendin ne işe yaradığını bize gösterir. Kısacası her iki götergede uyumlu olmalıdır uyumsuzluk işlerin iyi yada kötü gittiğine işarettir.
Fibonacci yöntemi
Fibonacci rakamları kullanılarak meydana getirilen bir analiz yöntemidir. Yardımcı ve direnç noktalarını belirlemek için kullanılır.
Fibonacci rakamları nelerdir?
Fibonacci isminda italyan bir matematikçi 11.Yy'da bir sayı sistemi geliştirmiştir. Bu rakamlar; 1,1,2,3,5,8,13,21,34,55.... Diye sonsuza kadar masraf. Ilk iki sayı 1 olarak makaleldıktan sonra, bir sonraki sayı bundan önceki sayı ile toplanır.
Bu kaide devamlı uygulanarak yeni sayılar oluşturulur. Sayılar içinde ilginç rabıtalar vardır. Bu ilginç linklere haiz sayılar kullanılarak fibonacci yayları, fibonacci yelpazeleri ve fibonacci geri dönüş çizgileri elde edilir. Bu çalışmaların
Temel amacı gelecekte oluşacak yardımcı ve direnç noktalarını tam olarak belirlemektir.
Elliot dalga teorisi
Ralph elliot tarafından fibonacci rakamları kullanılarak geliştirilmiş bir yöntemdir. Fiyat dalgalanmalarını belirlemek için kullanılır. Temel olarak senetlerdeki fiyat dalgalanmalarının 5 dalga yükseliş ve 3 dalga düşüş veya tam tersi 5 dalga düşüş ve 3 dalga yükseliş şeklinde olduğu teorisinden hareket eder. Eğer bu dalgaların ritmi doğru şekilde yakalanırsa önemli tahminler yapmak olası olur. Hayli karmaşa bir yöntemdir. üzerinde çalışmak için tekniz analize epey gönül vermiş olmak gerekir.
Finansal piyasalarda bir pozisyonu açtıktan en kısa vakit sonunda kar edebiliyorsak, bu efsunk bir başarıdır. Başarılı pozisyon açmak ve kapatma vakit aralığımız ne kadar kısa ise o denli çok para kazanırız diyebiliriz.
Bunu da ancak teknik çözümleme ile yapmak mümkündür.
öncelikle yatırımcı veya uzman profilini bilmelidir.
Yatırımcı hangi vadeci bulunduğunu bilirse en efsunk sıkıntı çözülmüş demektir.
Gmeşhurk trade mi (alım-satım) yapıyorsunuz?
O zaman bigün içinde piyasalarda oluşan en minik fiyat hareketini bile çok fakat çok yakından izlemelisiniz.
Gün içinde işlem yapıyorsanız, öncelikle grafiklerinizi 5 dakikalık periyotlardan 20 dakikalık, 60 dakikalık, 2 saatlik ve 1 seanslık grafıklerin ne durumda bulunduğunu görerek hareket etmelisiniz. Grafik imajlerinizi bu periyotlara nazaran ayarlamalısınız.
şayet ‘ben alıp beklerim, uzun vadeciyim’ derseniz onun için dahi bir zaman aralığı ve grafik düzeni vardır. Ama ‘warren buffet uzun vadede alıp kazanmış’ diyerek 2, 3, hatta 5 sene beklerim ama para kazanırım derseniz, yanılabilirsiniz. Girişte de açıklandıği şeklinde her şey zamanlamadır.
örneğin, 2000 yılında bist 100 endeksinden bir hisse alıp kenara attıysanız hisseniz sadece 4.5 sene hatta 5 sene sonra almış olduğunız maliyet noktanıza gelmiştir. şu demek oluyor ki kısacası 4.5-5 sene bekleyip kar edemedeğinizde uzun vadeli yatırım demek yanlış olacaktır.
Başka bir örnek daha vermek gerekirse, 2003 seneı ortalarında hisse senedine yatırım yapan birinin 1.5 yıl nihayetinde yüzde 100 para kazanmış olduğunu görmekteyiz. “peki bizler en iyi zamanlamayı iyi mi yapabiliriz?” diye sorduğumuzda, teknik çözümleme bu sorunun cevabını verebilecek en iyi metot olarak karşımıza çıkmaktadır.
Teknik analiz
Geçmişte oluşmuş fiyat hareketlerinin gelecekte de oluşabileceği faraziyeı üzerine çalışan bir çözümleme yöntemidir.Finansal piyasalarda fiyatlarda yada muamele miktarında olup biten değişmelerin grafiklerin oluşturduğu şekillerle (formasyonlar) açıklanması ve trendlerin son durumu ile geleceğe yönelik trend belirleme aracıdır, diyebiliriz.
Teknik analiz, yalnızca fiyat hareketlerinin dikkate alındığı bir çözümleme yöntemidir.
Geçmişi ise, 1700’lü yıllarda japon pirinç tacirlerinin günlük pirinç alış satışlarını bir düzen arasında işlemleri ile ortaya çıkmıştır.
Adeta gmeşhurk işleyen hareketlilikte alış-satış, hacim-günün en düşük fiyat seviyesi, en yüksek fiyat seviyesi ve günün kapanışı olarak belirlemeleri bugunkü teknik analizin ilk temellerini oluşturmuştur.
Organik olarak ki gmeşhurk oluşan bu fiyat hareketlerinin raporları sonradan kağıda çizgisel bir şekilde dönüştürmeleri neticesinde ilk teknik çözümleme, grafikler ortaya çıkmış ve cevabında 1900’lü yılların başında Amerika’li charles dow bu çizgisel grafikleri bir düzene koyarak dow teorisini çıkartmış ve ardından bu fiyat hareketlerinden trendleri çıkartmıştır.
Teknik analiz şirketlerin bilançolarını diğer finansal enstürmanların, paritelerin, tahvillerin, emtiaların, temel gerekçelerinin neler olduğu veya değiştiğini ya da ekonomik verilerin ne yöne gittiğini dikkate almaz ve zaman zamanda önemli olmadığını işleyişi arasında isabetli tahminleri ile kanıtlamaya çalışır. Naturel olarak ki amacı bu değildir, amacı tamamen piyasa fiyatlamalarından ve dalgalanmalardan yararlanmak ve kazanç sağlamaktır.
Biraz bu bakış açısı diğer anali yöntemlerini dikkate almamak ve dışlamak benzer biçimde gözükse de her analiz yönteminin kendine özgü özellikleri, kriterleri vardır ve kanıtlanmıştır.
Dow teorisi
Wall street journal’ın ilk editörü olan charles dow’un düşünceleri çağdaş teknik çözümleme temellidir. Bu düşüncelerin temelinde 3 ana düşünce yatmaktadır:
Fiyatlar piyasadaki güçlerin kapsamlı bir yansımasıdır. Verilen herhangi bir zamandaki tüm piyasa detayları ve piyasadaki güçler fiyatlara yansır.
Trendlerin geri dönüşünü tespit etme odaklı bir yöntem olduğundan, bir pozisyona giriş vakitını saptamak teknik analizle çok daha kolaydır.
Fiyat hareketleri vakit arasında kendini tekrarlar.
Teknik çözümleme niçin ancak çizgileri dikkate alır?
çünkü aslına bakıldığında trendleri gerçekleştiren güç, temel gerekçeler, grafiklere trend olarak yansır der. Bir yerde arz yada talebin yansıması grafiklerde kendini göstermektedir. Teknik analize göre bu veriler trend ve formasyonlar olarak yansır. Teknik analist ise bu durumdan çıkarımlar yaparak bir şeylerin olacağını, olmakta bulunmuş olduğunu veya bulunmuş olduğunu görmüş olduğunü söyler. Fiyatlar oluşma aşamasındayken grafik ve fiyat hareketleri ile söyler.
Her bir fiyat dalgalanmasının bir anlamı ve bir temel öne sürülen sebebi ne olursa olsun vardır, ama teknik bu nedenlere bakmaz, asıl teknik analizin içinde bulunduğu durumun neyi ifade ettiğini, trendin durumunu ve trendin bir sonraki adımını yüksek yüzde ile belirlemeye çalışır.
Bundan dolayı teknik çözümleme temel analizin her zaman ne yapmak istediğini çizgilerin (grafiklerin) hareketlerinde, trendlerinde ve o trend hareketinden o anda istifade etmek için arar. Fiyat hareketini sorgular veya trendin içinde olarak ‘niçin terfi etti, neden düştü?’ demez. Ancak fiyat hareketinden faydalanmaya çalışır. Doğal ki finansal piyasalarda yatırımları olanlar, para kazanmak için mi bulunurlar, yoksa serüven aramak için mi? çoğunlukla maalesef yatırımcılar ayrımına varmadan, bilinç altında macera aradıklarının farkına, birikimlerini kaybettiklerinde varırlar.
Teknik analistin tüm dikkati, fiyat hareketlerine, trendlere, senedin arz ve talebi ile grafiklere odaklanmıştır. şirketin (borsa), emtianın (gerçek sektör), ülkenin (pariteler) temel gerekçeleri değil fiyat hareketleri ve trendleri, performansları önemlidir.
Her ne kadar bir falcılıkmış havası estirilse de, bir çeşit kehanetmiş şeklinde bakılıyor olsa da, teknik analiz aslına bakarsak olacak olanı diğer araştırma şekillerinden çok, yüksek yüzde ile söyler. Iyi bir teknik çözümleme aslına bakarsanız bunu söylemelidir.
Teknik analiz, bununla beraber geçmiş veriyi, bugün olmakta olanı yorumlayarak olası gelecekleri tahmin etmeye çalışmaktadır.
Teknik çözümleme’in avantajları
Temel analizden çok daha az bilgiye ihtiyaç duyulur.
Bir teknik yatırımcı fiyatlardan ve işlem hacimlerinden gerekli bütün detayları edinebilir.
Teknik çözümleme yapmak için şirketin (borsa), emtianın (reel sektör), ülkenin (pariteler) fiyat hareketleri ve trendlerin performansları önemli olduğu benzer biçimde, gün içindeki fiyat hareketlerini yayınlayan grafikler kullanılır.
Grafik türleri
çubuk grafikler
çizgi grafikler
Nokta ve şekil grafikleri
Mum grafikleri
ülkemizde ve dünyada en fazlaca çubuk (bar charts) grafikler kullanılarak teknik çözümleme yapılmaktadır. çubuk grafikler; senedin gün arasında gördüğü en yüksek ve en düşük alım satım fiyatı ile kapanış fiyatını ve averajını içeren gmeşhurk çizilen çubukların bir araya gelmesi ile doğar.
Teknik analiz Türkiye'de son 15 senedir kullanılan bir çözümleme yöntemi olmuştur. Teknik çözümleme bir geleceği kestirme yöntemi ve yüksek yüzdeli tahmin üzerine yoğunlaşılarak yapılan bir analizdir.
Teknik analizin gayelarından en önemlisi ve teknik analizi farklı kılan yön, piyasanın dengelerinin ne yönde değişmekte bulunmuş olduğunu tahmin etmek ve içinde bulunulan trendi belirleyebilmektir.
Fiyat değişimlerine, muamele hacimlerine bakıp değerlendirerek, dönüşlerin gerçekleşme muhtemellığının yüksek olduğu seviyeleri tespit etmeye çalışır, formasyonlar (grafiksel şekilleri) dikkate alır, piyasada geçmişte oluşan fiyat verilerini dikkate alır.
Fiyat hareketleri grafikleri üzerinde istatistik ve çizgi çalışmaları yapılır ve fiyatların ne yöne gitmekte olduğu, trend tespiti, hangi fiyat seviyelerinde yükseliş ya da düşüşler olduğu, fiyat duraklamaları ve ardından geri dönme muhtemellığının arttığını tespit edilmeye çalışılır.
Teknik çözümleme şekilleri
Akımlar (trendler)
Fiyat grafiklerinde oluşan yükselen ve alçalan tutarların takibine dayanan yöntemdir.
Yükselen akım (yükselen trend)
öncelikle doğru olan iki dip tespit edilmelidir.
Bu dipleri destekler bir önceki fiyat dalgalanmasının neyi bizlere işaret ettiği çok önemlidir. Formasyolar, dip formasyonları, akümilasyon toplama safhası çok önemli indikatör olacaktır. Yani bundan önceki fiyata dalgalanması neyse, bir sonrakini tahmin etmemiz işimizi kolaylaştıracaktır.
Fiyat hareketlerinin tespiti için yükselen trendde ilk dip ve yükselen trend çizmek için ikinci dip fakat ikinci dip birinci dip üzerinde olmalıdır. (yukarıda anlatım ettiğimiz üzere bir formasyon tespiti işimizi ve tahminimizi çok yükseltecektir.)
Fiyat dalgalanması sonucu düşüyorsa ancak önceki dip üzerinde kalıyorsa, destek bölgesinden geri dönerek yükselmeye başlıyorsa, yükseliş trendinin - akımının sürdüğü bellidir esasen.
Yükselen trend tespitinde öncelikle dip dönemini bulmak önemlidir. Dip sürecinde çok önemli dönüş formasyonları dikkat çeker.
Yükselen trend başlangıç aşamasında öncelikle,
çift dip formasyonu
Ters omuz baş omuz formasyon
Yassı taban formasyonu
üçlü dip formasyonu
çanak formasyonu
Bu formasyonların yukarı geçilmesi ile yükselen trend ismim atmıştır artık. Akım trend çizgileri tespit edildikten sonrasında diplerin oluştuğu bölgelerde almak, zirvelerin yapıldığı yerlerde ise satmak doğru karar olacaktır.
Düşüş trendi akımı
Fiyatlar devamlı bir halde aşağı doğru dalgalanır. Arada sırada küçük yükselişler olsa bile genel akım aşağı doğrudur. Satış fırsat formasyonu tespit ettiyseniz bulursunuz, akımda tepe noktaları birbirinden aşağıda kaynaklanır (son olarak tepe aşağıdadır).
Düşüş trendi başlangıç aşaması,
çift tepe
Omuz baş omuz
üçlü tepe
Ada dönüş (ters çanak)
Elmas formasyonu (çok rastlanılmamakla birlikte oluşurlar)
Akım süreklilık formasyonları
Yükselen trend arasında diplerde oluşan formasyonların peşinden yükseliş ismim atmıştır ve akabinde grafiklerde yükselen akımın (trendin) devam edeceğini yayınlayan fiyatlamalar, formasyonlar oluşur ve bu tespit gerçekten her teknik analistin bildiği ve bilmesi ihtiyaç duyulan uçurumı yol arasında bulunulan trendin akımının nasıl sonuçlanacağını gösteren formasyonlardır (şekillerdir).
Yükselen trendin devam edeceğine dair işaretler,
Flama formasyonu
Bayrak formasyonu
Yükselen üçgen formasyonu
Alçalan takoz
Dikdörtgen
Alçalan trendlerde akımın devamını işaret eden süreklilık formasyonları ise
Ters flama
Ters bayrak
Alçalan üçgen
Yükselen takoz
Yardımcı göstergeler (indikatörler)
Enstrümanın fiyat hareketlerini esas alarak geliştirilmiş göstergelerdir. Aslen fiyat ne ise yardımcı gösterge de sonradan ayak uydurur. Kısacası, fiyat ne ise indikatör de odur. çok fazla indikatör kullanmak iyi birşey değildir daha çok kafa karıştırabilir. Tabi ki size en fazla uyan yardımcı göstergeyi en fazla 2-3 adet olmak üzere belirledikten sonra daha isabetli işlemler ve başarılı işler yaptığınızı göreceksiniz.
Yalnız, yatırım yapılan enstrümanın uyumu için zirveler ve diplerin oluştuğu seviyeler, grafikte üstte fiyat ile ahenkli olup olmadığı önemlidir. Ahenksiz ise hangi trend içindeyse müspet yada negatif uyumsuzluk olarak tespit edilir ve buna göre yükselişin reel olup olmadığı tespit edilir. Yatırım buna göre yapılır veya satılır. Grafiklerde bolca değinmeye çalıştık.
öteki ise yükselen yada düşen trendin gücü mevzusunda bizlere en önemli ipucunu momentum verir, adeta hissenin trendinin gücünü yanstır.
Daha 70’e yakın indikatör vardır ancak bunlarda temel ilke derhal derhal aynıdır. Bundan dolayı muamele kütlesi indikatöre zirvelerin ve diplerin bununla birlikte formasyonların son aşamalarının tespitinde işlem kütlesi indikatörü önemli yer meblağ.
Bir de average true range (yaklaşık günlük salınım aralığı) günlük yüzde aralığı önemlidir.
Piyasalar düzgüsel şartlarda hemen derhal belli yüzdelerde bindelerde hareket etmektedirler, normal piyasa şartları arasında isabetli tahmin yaparken bu aralıkları bilmek bize çok önemli avantaj getirecektir. Aşırı dalgalanmalarda dahi nereden alış nereden satış gelebileceğini gösterebilir.
Hareketli ortalamalar (moving averages)
Iniş yada çıkış akımları değişmek üzere olup olmadığına ve akımın sürekliliği arasında yardımcı ve direnç noktalarının nerelerde oluşabileceğine dair bilgi veren bir yöntemdir. Pay senedi tutarlarının belli bir süre içinde aldığı değerlerin toplanıp gün saysıcaklıkna bölünmesi ile elde edilir. Hareketli denmesinin nedeni ise hesaplanması için eklenen her yeni güne mukabil en eski günün fiyatının devreden çıkarılması veya etkisinin azalmasıdır. Son birkaç gmeşhurk fiyatın belli gün saysıcaklıkna göre hesaplanmış bir hareketli ortalama ile karşılaştırılması fiyatların akım içerisindeki hareketleri hakkında önemli ipuçları verir.
Macd
Macd indikatörü esas olarak trendleri özetlemek gerekirse fiyatlarda oluşan çıkış veya iniş akımlarını inceler. Grafikler üzerinde iki hareketli ortalama uygulanır. Hareketli ortalamalar arasındaki ilişkiler incelenir. Bu ilişkilere bakılırsa al veya sat kararları verilir.
Rsi – (göreceli güç göstergesi)
Rsi, çoğunlukla 70 ile 30 değerleri içinde hareket eder. 70'in üzerinden aşağı inerken sat komutu oluşur. Fiyat ile indikatör arasındaki ahenk reel trendin ne işe yaradığını bize gösterir. Kısacası her iki götergede uyumlu olmalıdır uyumsuzluk işlerin iyi yada kötü gittiğine işarettir.
Fibonacci yöntemi
Fibonacci rakamları kullanılarak meydana getirilen bir analiz yöntemidir. Yardımcı ve direnç noktalarını belirlemek için kullanılır.
Fibonacci rakamları nelerdir?
Fibonacci isminda italyan bir matematikçi 11.Yy'da bir sayı sistemi geliştirmiştir. Bu rakamlar; 1,1,2,3,5,8,13,21,34,55.... Diye sonsuza kadar masraf. Ilk iki sayı 1 olarak makaleldıktan sonra, bir sonraki sayı bundan önceki sayı ile toplanır.
Bu kaide devamlı uygulanarak yeni sayılar oluşturulur. Sayılar içinde ilginç rabıtalar vardır. Bu ilginç linklere haiz sayılar kullanılarak fibonacci yayları, fibonacci yelpazeleri ve fibonacci geri dönüş çizgileri elde edilir. Bu çalışmaların
Temel amacı gelecekte oluşacak yardımcı ve direnç noktalarını tam olarak belirlemektir.
Elliot dalga teorisi
Ralph elliot tarafından fibonacci rakamları kullanılarak geliştirilmiş bir yöntemdir. Fiyat dalgalanmalarını belirlemek için kullanılır. Temel olarak senetlerdeki fiyat dalgalanmalarının 5 dalga yükseliş ve 3 dalga düşüş veya tam tersi 5 dalga düşüş ve 3 dalga yükseliş şeklinde olduğu teorisinden hareket eder. Eğer bu dalgaların ritmi doğru şekilde yakalanırsa önemli tahminler yapmak olası olur. Hayli karmaşa bir yöntemdir. üzerinde çalışmak için tekniz analize epey gönül vermiş olmak gerekir.
Yorum Gönder